Nếu hỏi về lá mơ thì người ta thường nghĩ đây là loại rau thơm, liên tưởng đến thịt chó. Nhưng lá mơ có tác dụng gì khác nữa không thì ít người tìm hiểu và thường không để ý đến. Ngoài là một loại rau thơm ăn kèm thì nó có nhiều tác dụng khác, nhất là chữa bệnh. Đây là một vị thuốc Đông y nếu biết áp dụng đúng cách sẽ cực kỳ hữu hiệu.
Đặc điểm của lá mơ
Mơ lông thuộc họ cà phê với nhiều tên gọi như mơ tam thế, dắm chó, thanh phong đằng, dân tộc Tày gọi là khau tất ma,… Đây là dạng cây dây leo, thân cuốn, khi non thân dẹt, sau tròn dần có màu lục/ tím đỏ. Lá mơ hình trứng, một đầu lá nhọn, mọc đối nhau thường dài 5-10cm, bản to 2-4cm. Hai mặt lá có màu lục, mặt dưới hiện rõ gân, hai mặt đều có lông bao phủ. Khi vò nát lá thấy có mùi hắc, khá hăng và khó ngửi.
Trong lá mơ có disulfua carbon, methyl mercaptan và các protein, acid amin, caroten, vitamin C. Các acid amin chủ yếu có lysin, phenylalanin, cystine, tryptophan, histidin, methionin, valin,… Cây có mặt khắp Việt Nam, thường mọc hoang dại và được sử dụng làm rau ăn. Ngoài ra còn có công dụng làm thuốc với nhiều bài thuốc dân gian hữu ích.
Lá mơ có tác dụng gì trong trị bệnh?
Trong dược học cổ truyền, đặc tính của loài cây này là tính mát, vị đắng. Vì thế có tác dụng thanh nhiệt tốt, hơn nữa còn giải độc và trừ thấp tiêu thũng. Lá mơ được dùng nhiều nhất với người bị phong thấp, đau bụng, kiết lỵ, chậm tiêu,… Và rất nhiều công dụng khác với các bài thuốc riêng, công hiệu sau vài ngày áp dụng.
Lá mơ có tác dụng sát khuẩn và diệt khuẩn bệnh kiết lỵ
Lá mơ lông có thể dùng để sát khuẩn và diệt những vi khuẩn gây bệnh kiết lỵ như amip hay simela. So với thuốc tây thì áp dụng bài thuốc từ lá mơ cho kết quả nhanh chóng và khá nhạy. Thu hái lá mơ lông rửa thật sạch, ngâm nước muối (nếu cần thiết) rồi đem băm nhỏ. Trứng gà ta lấy nguyên phần lòng đỏ trộn với phần lá mơ đã băm, thêm chút gia vị, đảo đều.
Sau đó bắc chảo lên bếp, lót lá chuối tươi vào đáy chảo, không dùng dầu ăn. Khi chảo đã nóng, đổ hỗn hợp lá mơ và trứng đã trộn ở trên lên lớp lá chuối. Lật 2 mặt cho chín đều, ăn liên tục món này khoảng 3 ngày sẽ thấy tác dụng rõ rệt. Không chỉ chữa kiết lỵ mà các bệnh như tiêu chảy, đường ruột đều được cải thiện. Lưu ý chỉ lấy phần lòng đỏ, không lấy lòng trắng trứng vì nó khó tiêu, lá chuối phải còn tươi.
Lá mơ có tác dụng giảm đau xương khớp
Nhiều người chưa biết đến tác dụng chữa thấp khớp, phong thấp, nhức mỏi xương của lá mơ. Nhất là những người già, có thể áp dụng bài thuốc sau sẽ thấy cơ thể dễ chịu, không đau nhức. Cách đơn giản nhất là sắc lá mơ lông với nước hoặc giã dập ra hãm như trà rồi uống hàng ngày. Cách này còn có tác dụng chữa bí tiểu tiện và những bệnh nhân đau dạ dày.
Cách khác là băm nhỏ dây mơ và lá mơ đem phơi khô rồi ngâm rượu. Liều lượng ngâm là 1kg lá mơ với 2 lít rượu, sử dụng được sau 10 ngày ngâm. Hàng ngày uống từ 1-2 chén nhỏ kết hợp với xoa bóp rượu lá mơ lên các khớp. Sau vài ngày thấy bệnh đỡ hẳn, đi lại dễ dàng, khớp không đau nhức.
Trị các bệnh về da
Lấy lá mơ lông rửa thật sạch, nghiền mịn hoặc đập, giã dập, vắt lấy nước cốt. Dùng nước cốt bôi vào vùng da bị ngứa, đỏ, ghẻ, thoa đều sẽ giảm ngứa, mẩn đỏ rất nhanh. Áp dụng bài thuốc này với những người bị mụn, ghẻ, chàm, giời leo, eczema và cả nấm da.
Chữa đau bụng giun
Những ai bị giun đũa, giun kim dùng lá mơ rửa sạch, đem giã với muối thật nhỏ. Rồi chắt lấy nước uống, hoặc ăn sống vào lúc đói nhất (buổi sáng sớm). Sử dụng 3 buổi sáng sẽ thấy giun ra, nhẹ bụng, hết khó chịu. Cách khác là cho 30g lá mơ với 50ml nước sôi, nghiền nát, lấy nước cốt bơm vào hậu môn. Thường giữ lại 20 phút, tiến hành trước khi đi ngủ, cách này cực kỳ hữu hiệu, cho kết quả nhanh chóng.
Chữa viêm đại tràng
Nghiên cứu chỉ rõ công dụng lá mơ góp phần điều trị bệnh về đại tràng, tiêu hóa, trực tràng rất tốt. Bởi trong nó có lượng vitamin C, protein cùng các caroten và tinh dầu giúp ức chế vi khuẩn. Hãy băm nhỏ lá mơ rồi trộn với nước gừng tươi, trứng gà cho thật đều. Hấp cách thủy hỗn hợp trên, ăn ngay khi vừa chín vẫn còn nóng, tần suất 1 lần/ ngày trong 15 ngày. Bài thuốc này áp dụng với những người bị đau bụng, đầy hơi, đi ngoài, bị hội chứng ruột kích thích, hệ tiêu hóa rối loạn.
Sự thật về lá mơ có tác dụng gì chắc chắn sẽ khiến nhiều người bất ngờ. Một loại lá thường ngày chỉ có trong bữa ăn với vai trò là rau thơm khi biết áp dụng đúng cách lại có công dụng khác nhau. Đây chính là những bài thuốc khá đơn giản có thể thực hiện tại nhà để cải thiện nhiều bệnh lý.